2025 Yılında Ramazan Ayının Gıda Enflasyonuna Etkisi
2025 Yılında Ramazan Ayının Gıda Enflasyonuna Etkisi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan analiz, 2025 yılında Ramazan ayının gıda enflasyonuna yaklaşık 0,5 puan doğrudan etkisi olacağını ortaya koyuyor. Gıda fiyatlarındaki artışların Ramazan ayı ile bağlantılı olduğu değerlendirilmektedir. TCMB'nin blog yazısında, bu durumun detayları ele alınmıştır.
Ramazan Ayının Gıda Fiyatları Üzerindeki Etkisi
TCMB Kıdemli Ekonomist Aslıhan Atabek Demirhan ve ekibi, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki etkisini inceleyen bir blog yazısı kaleme almıştır. Bu yazıda, Ramazan ayının üretim ve fiyatlar üzerindeki önemine dikkat çekilmektedir. Yapılan analizler, Ramazan ayının gıda enflasyonu kalemleri üzerinde farklı etkileri olduğunu göstermektedir.
Gıda ve alkolsüz içecekler ile işlenmiş ve işlenmemiş gıda fiyatları üzerinde Ramazan ayının eş zamanlı etkisinin yanı sıra öncü ve gecikmeli etkileri de bulunmaktadır. İşlenmiş gıda aylık enflasyonu üzerinde ise anlamlı bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Bu bulgular, önceki çalışmalarla uyumlu bir şekilde Ramazan ayının gıda fiyatları üzerindeki baskıyı artırdığını göstermektedir.
Yüksek Frekanslı Veri Analizi
Ramazan ayının işlenmemiş gıda fiyatları üzerindeki etkisini daha iyi anlamak için Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verileri kullanılmaktadır. Bu sistem, gıda perakende sektöründeki zincir marketler ve yerel marketler için günlük fiyat verilerini içermektedir. Seçilmiş işlenmemiş gıda ürünleri için 2022-2024 yıllarına ait veriler analiz edilmiştir.
Yapılan analizler, Ramazan ayının ilk 15 günü için oluşturulan fiyat endekslerinin, işlenmemiş gıda ürünleri fiyat dinamiklerinde farklılaşmalara işaret ettiğini göstermektedir. Özellikle kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarının Ramazan ayı boyunca artış gösterdiği, Ramazan sonrasında ise daha ılımlı bir seyir izlediği dikkat çekmektedir.
Fiyat Dinamikleri ve Ramazan Ayı
Ramazan ayının bakliyat fiyatları üzerindeki etkisi de incelenmiştir. Bu dönemde fiyatların yükseldiği, öncesi ve sonrası dönemlerde ise yatay seyrettiği gözlemlenmiştir. Yumurta fiyatları ise Ramazan ayı itibarıyla artış gösterirken, sonrası dönemde düşüş göstermektedir. İncelenen tüm ürünlerde Ramazan ayına bağlı fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğu dikkat çekmektedir.
TCMB'nin yaptığı hesaplamalar, 2025 yılında Ramazan ayının gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonunda yukarı yönlü etkiler oluşturacağını ortaya koymaktadır. Özellikle işlenmemiş gıda enflasyonunda Ramazan ayının etkisi belirgin bir şekilde hissedilecektir. Bu bağlamda, 2025 yılı Mart ayında gıda fiyatlarında gözlenen yüksek oranlı artışların Ramazan ayı etkisiyle ilişkili olduğu değerlendirilmektedir.
