Türkiye'de Sanayi Arsası Sorunu: Yatırımların Önündeki Engeller
Türkiye'de Sanayi Arsası Sorunu: Yatırımların Önündeki Engeller
Türkiye’de finansman maliyetleri sanayi yatırımlarının önündeki en büyük engel olmaya devam ediyor. Ancak sanayi arsası sorunu da önemli bir engel olarak öne çıkıyor. Yetersiz arsa arzı ve yüksek fiyatlar, sanayicilerin büyümesini engelliyor. Sanayi arsası fiyatları, iş dünyasını caydıran bir unsur haline gelirken, sanayiciler planlı ve altyapısı olmayan bölgelerde çare arıyor.
Türkiye’nin toplam yüzölçümü içerisinde sanayiye ayrılan pay binde 3-4 seviyesinde. Bu oran, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça düşük. Örneğin, İtalya’da bu oran yüzde 2.12, Fransa’da yüzde 1.5, Almanya’da ise yüzde 4.5. Türkiye’de tüm sanayi 300 bin hektar büyüklüğünde olup, bunun yalnızca 100 bin hektarı organize sanayi bölgesi alanları içerisinde yer alıyor.
Arsa Sorunu Bizi Kilitliyor
Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) kurucu Başkanı Burak Önder, sanayi arsası sorununun yatırım için en temel problemlerden biri olduğunu belirtti. Önder, sanayi arsalarının artan fiyatlarına dikkat çekerek, “Bugün Esenyurt-Kıraç’a gidin metrekare fiyatı 250 dolar. Gelişmiş ülkelerde 15-20 dolar” dedi. Bu durum, sanayicilerin elindeki parayı araziye yatırmak zorunda kalmasına neden oluyor.
Önder, “Arsa sorunu bizi kilitleyen bir konu. Bizim, elimize geçen parayı toprağa değil, otomasyona, insan kaynağına, verimliliğe yatırmamız lazım” diyerek sektörel sanayi bölgeleri modeline geçilmesi gerektiğini vurguladı. Bu durum, sanayicilerin rekabet gücünü artırmak için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Anadolu’da Yatırımın Önündeki Engel Lojistik
Önder, Anadolu’ya yapılan yatırımların az olmasının nedeninin lojistik olduğunu ifade etti. Türkiye’nin karayolu ve hava yolunda iyi durumda olduğunu, ancak deniz ve demir yolunda yeterli gelişim sağlanamadığını belirtti. “Kamudan en önemli beklentimiz sektörel sanayi bölgeleri oluşturulup bunların limanlara bağlanması” dedi.
Bu bağlamda, sanayicilerin lojistik altyapısının geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Lojistik sorunları, sanayi yatırımlarının Anadolu’ya yönelmesini engelleyerek, bölgesel eşitsizliklere yol açıyor. Bu nedenle, sektörel kümelenme modellerinin uygulanması önem kazanıyor.
KOBİ’lere Alan Verin, Cirolar 2 Kat Artar
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Başkanı İbrahim Burkay, sanayi arsası konusunda en büyük problemi yaşayan bölgelerden birinin Bursa olduğunu belirtti. Bursa’nın sanayiye ayrılan payının binde 8 olduğunu ifade eden Burkay, “Bursa’da 17 OSB var ancak hepsinin toplam büyüklüğü, rekabet içerisinde olduğumuz illerdeki bir OSB’nin büyüklüğüne eşit” dedi.
Burkay, KOBİ’lere yer tahsis edilmesi durumunda cirolarının iki katına çıkabileceğini vurguladı. “Bugün KOBİ’ye yer tahsis edin, bulunduğu mevcut bin metrekare alanı iki katına çıkarın, cirosu 10 milyon TL’den 20 milyon TL’ye çıkar” ifadelerini kullandı. Bu durum, KOBİ’lerin büyümesine ve rekabet gücünün artmasına katkı sağlayacaktır.
Yatırım İçin 5 Kat Daha Fazla Para Ödeniyor
Burkay, sanayi arsası fiyatlarındaki astronomik rakamlara dikkat çekerek, “Bursa’da bebe çocuk konfeksiyonu sektörünün merkezi olan Vişne Caddesi’nde her bir üretici büyümek istiyor. Fakat bu bölgedeki metrekare fiyatları bugün Avrupa’nın en meşhur alışveriş caddelerinde bile yok” dedi. Bu durum, sanayicilerin yatırım yapma isteğini olumsuz etkiliyor.
Burkay, “Burada bin metrekare yer alsanız, inşaat maliyeti ile birlikte yapacağınız makine teçhizat yatırımından neredeyse 5 kat fazla para ödemeniz gerekiyor” diyerek, sanayicilerin karşılaştığı zorlukları dile getirdi. Bu koşullar altında, sanayicilerin üretim yapma isteği azalıyor ve rekabet gücü zayıflıyor.
Sanayi Arsasına Ne Yapılabilir?
Sanayi imarlı arsalar, fabrikalar, depolar ve üretim tesisleri gibi sanayi tesislerinin inşasına uygun arsaları ifade ediyor. Bu tür arsalar, genellikle şehir merkezlerinin dışında, sanayi bölgelerinde bulunuyor. Sanayi imarlı arsalar, geniş arazi ihtiyaçlarına sahip işletmeler için ideal bir seçenek sunuyor.
Türkiye’de İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli ve Gaziantep gibi şehirler, sanayi imarlı arsa yatırımı için cazip bölgeler arasında yer alıyor. Bu nedenle, sanayi arsası sorununa çözüm bulunması, Türkiye’nin ekonomik büyümesi için kritik bir öneme sahiptir.
