Yap-İşlet-Devret Projeleri: Kamu Kaynakları Yandaşa mı Gidiyor?
Yap-İşlet-Devret Projeleri: Kamu Kaynakları Yandaşa mı Gidiyor?
Cebinizden beş kuruş çıkmayacak denilen Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile yapılan dev projelerin maliyetleri, beklenenden çok daha fazla bir yük getirdi. CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, bu projelere ayrılan bütçenin, asgari ücretli, emekli ve memur yerine müteahhitlerin cebine aktarıldığını vurguladı. Sarıgül, bu durumun 85 milyon vatandaşın hakkının 85 kişiye pay edilmesi anlamına geldiğini ifade etti.
YİD Projelerinin Maliyetleri ve Garantiler
Mustafa Sarıgül, YİD projelerinin sözleşmelerinin şirketlerin talepleri doğrultusunda yapıldığını belirtti. Ayrıca, firmaların kredilerine Hazine garantisi verildiğini ve geçiş ücretlerinde dolar ve Euro garantisi ile yolcu ve araç garantisi sağlandığını açıkladı. Bu durum, kamu kaynaklarının nasıl kullanıldığını sorgulatıyor.
Bu projelerin maliyetleri, başlangıçta öngörülen rakamların çok üzerinde gerçekleşti. Sarıgül, bu projelerin halkın ihtiyaçları yerine yandaş müteahhitlere kaynak aktardığını savunarak, kamu bütçesinin nasıl yönetildiğini eleştirdi. Bu durum, vatandaşların yaşam standartlarını olumsuz etkiliyor.
Osmangazi Köprüsü Örneği
Sarıgül, Osmangazi Köprüsü üzerinden yapılan ödemeleri örnek gösterdi. 1 Temmuz 2016’da hizmete açılan köprünün maliyeti 1 milyar 400 milyon dolar olarak belirlendi. Ancak, geçiş garantileri için şirkete ödenen toplam miktar 4 milyar 210 milyon dolara ulaştı. Bu durum, işletmeci firmanın maliyetinin neredeyse 4 katı kazandığını ortaya koyuyor.
Bu tür projelerdeki garantilerin, gerçekçi bir şekilde belirlenmediği ve kamu kaynaklarının israfına yol açtığı düşünülüyor. Sarıgül, bu projelerin halkın yararına değil, müteahhitlerin çıkarlarına hizmet ettiğini vurguladı. Bu durum, kamuoyunda büyük bir tepkiyle karşılanıyor.
Çanakkale Köprüsü'nde Durum
Çanakkale Köprüsü'ne yapılan ödemeleri de değerlendiren Sarıgül, 2022 yılında hizmete açılan köprünün maliyetinin 1 milyar 750 milyon Euro olduğunu belirtti. İşletmeci firmaya ödenen garanti ödeme tutarı ise 700 milyon Euro'yu buldu. Bu köprü için geçiş ücreti 20 Euro’nun üzerinde belirlenmiş durumda.
Her ne kadar gerçekleşen zamlarla sözleşmedeki ücret arasındaki fark kapatılmaya çalışılsa da, köprü için garanti edilen araç sayısının yalnızca 5’te 1’inin sağlanması nedeniyle milyonlarca Euro ödenmeye devam edileceği ifade ediliyor. Bu durum, kamu bütçesinin nasıl yönetildiğine dair ciddi endişelere yol açıyor.
